Obowiązki stowarzyszeń i fundacji wynikające z ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansow

Obowiązek zgłaszania przez organizacje pozarządowe wpisane do KRS i fundacje beneficjentów rzeczywistych do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych

31 października 2021 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, która nałożyła na organizacje pozarządowe (z wyjątkiem stowarzyszeń zwykłych) obowiązek zgłaszania beneficjentów rzeczywistych do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych.

Organizacje wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego przed 31 października 2021 roku mają na to czas do 31 stycznia 2022, organizacje powstałe już po wejściu w życie nowelizacji – 7 dni (nie licząc sobót i dni ustawowo wonnych od pracy) od daty zaistnienia zdarzenia. 7-dniowy termin obowiązuje także przy kolejnych zmianach beneficjentów rzeczywistych lub innych zmianach danych podlegających wpisowi.

Zgłoszenia dokonują osoby uprawnione do reprezentowania organizacji, zgodnie z zapisanymi w statucie zasadami reprezentacji. Jeśli reprezentacja ta jest więcej niż jednoosobowa, zgłoszenie muszą podpisać te osoby i w takim składzie, jak to jest przewidziane w statucie. To one będą też odpowiadać za poprawność i terminowość dokonanego zgłoszenia. W zgłoszeniu te osoby figurują jako Zgłaszający.

Oprócz Zgłaszających, którymi (prawie) zawsze są członkowie zarządu, w rejestrze zgłaszamy beneficjentów rzeczywistych. W przypadku stowarzyszenia zgłaszamy zatem cały zarząd, przy czym ci z członków zarządu, którzy będą zgłoszenie podpisywać, będą także Zgłaszającymi. Członkowie komisji rewizyjnej nie są natomiast beneficjentami rzeczywistymi stowarzyszenia, komisja nie jest bowiem organem stanowiącym stowarzyszenia, a jedynie organem kontrolnym.

W przypadku fundacji beneficjentami rzeczywistymi są osoby fizyczne posiadające więcej niż 25% głosów w organie stanowiącym fundacji lub jeśli takich osób nie ma – wszyscy członkowie zarządu.

Zgłoszenia dokonujemy wyłącznie przez stronę crbr.podatki.gov.pl (https://crbr.podatki.gov.plotwiera się w nowej karcie), podpisując je profilem zaufanym ePUAP lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Jeśli statut organizacji wymaga podpisu więcej niż jednej osoby, formularz wypełnia i podpisuje jedna z uprawnionych osób, a następnie tak podpisany jest przekazany do podpisania kolejnej osobie.

W dniu 13 lipca 2018 r. weszła w życie nowa ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2018 r., poz. 723 z późn. zm., zwana dalej „ustawą”), której celem jest dostosowanie prawa krajowego do unijnych dyrektyw, a także zwiększenie efektywności systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

Ustawa zmieniła katalog tzw. „instytucji obowiązanych”, na których ciąży obowiązek stosowania środków bezpieczeństwa finansowego oraz inne obowiązki związane z podejmowaniem określonych działań w celu przeciwdziałania wprowadzania do obrotu wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz przeciwdziałania finansowaniu terroryzmu.

Do instytucji obowiązanych (zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 21 i pkt 22 ustawy) zaliczone zostały:

• stowarzyszenia posiadające osobowość prawną, utworzone na podstawie ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach
• fundacje utworzone na podstawie ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach

w zakresie, w jakim przyjmują lub dokonują płatności w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10 000 euro (bez względu na to, czy płatność jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja, czy kilka operacji, które wydają się ze sobą powiązane) oraz

• podmioty prowadzące działalność w zakresie gier losowych zakładów wzajemnych, gier w karty i gier na automatach w rozumieniu ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (taką grą losową jest na przykład popularna wśród organizacji pozarządowych charytatywna loteria fantowa).

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 25 a ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach oraz art. 14 a ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach, w związku z art. 130 ust. 2 i 3 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu w celu przeciwdziałania wprowadzania do obrotu wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł organ nadzorujący działalność stowarzyszeń i fundacji informuje o obowiązkach, jakie spoczywają na instytucji obowiązanej:

1. Wdrożenie wewnętrznej procedury przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (art. 50 ustawy);
2. Wyznaczenie osoby spośród kadry kierowniczej wyższego szczebla odpowiedzialnej za wykonywanie obowiązków określonych w ustawie pppft; (poprzez kadrę kierownicą wyższego szczebla należy rozumieć: członka zarządu, dyrektora lub pracownika instytucji obowiązanej posiadającego wiedzę z zakresu ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu związanego z działalnością instytucji obowiązanej oraz podejmującego decyzje mające wpływ na to ryzyko);
3. Wyznaczenie osoby spośród członków zarządu odpowiedzialnej za wdrażanie obowiązków określonych w ustawie;
4. Wyznaczenie pracownika zajmującego kierownicze stanowisko odpowiedzialnego za zapewnienie zgodności działalności instytucji obowiązanej oraz jej pracowników i innych osób wykonujących czynności na rzecz tej instytucji obowiązanej z przepisami o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Wyznaczony pracownik jest również odpowiedzialny za przekazywanie w imieniu instytucji obowiązanej zawiadomień, o których mowa w art. 74 ust. 1, art. 86 ust. 1, art. 89 ust. 1 i art. 90 ustawy; tj:

1. zawiadamianie Generalnego Inspektora Informacji Finansowej o okolicznościach, które mogą wskazywać na podejrzenie popełnienia przestępstwa prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu ( art. 74 ust. ustawy),
2. zawiadamianie Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, o przypadku powzięcia uzasadnionego podejrzenia, że określona transakcja lub określone wartości majątkowe mogą mieć związek z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu,
3. zawiadamianie właściwego prokuratora o przypadku powzięcia uzasadnionego podejrzenia, że wartości majątkowe będące przedmiotem transakcji lub zgromadzone na rachunku pochodzą z przestępstwa innego niż przestępstwo prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu lub z przestępstwa skarbowego albo mają związek z przestępstwem innym niż przestępstwo prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu lub z przestępstwem skarbowym,
4. zawiadamianie Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, o przeprowadzeniu transakcji, o której mowa w art. 86 ust. 1, w przypadku gdy przekazanie zawiadomienia było niemożliwe przed jej przeprowadzeniem. W zawiadomieniu instytucja obowiązana uzasadnia przyczyny wcześniejszego nieprzekazania zawiadomienia oraz przekazuje pozostające w jej posiadaniu informacje potwierdzające powzięcie podejrzenia, o którym mowa w art. 86 ust. 1. Przepis art. 74 ust. 3 stosuje się odpowiednio.

5. Przedstawienie wszystkim pracownikom/ współpracownikom procedury do zapoznania się oraz uzyskać oświadczenia o zapoznaniu się z procedurą;
6. Zapewnienie każdemu pracownikowi/współpracownikowi wykonującemu obowiązki związane z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu udziału w szkoleniu dot. realizacji tych obowiązków;
7. Dokonanie, w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia ustawy w życie pierwszej oceny ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, o której mowa w art. 27 ust. 3 ustawy. Następnie ww. oceny ryzyka, instytucja obowiązana dokonuje nie rzadziej niż co 2 lata.

W związku z powyższym Starosta Tomaszowski w ramach sprawowanego nadzoru i kontroli nad fundacjami i stowarzyszeniami działającymi na terenie powiatu tomaszowskiego, zwraca się z prośbą o przesyłanie informacji według załączonego wzoru oświadczenia dotyczących przyjmowania lub dokonywania przez fundacje/stowarzyszenia płatności w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10 000 euro, bez względu na to, czy płatność jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja, czy kilka operacji, które wydają się ze sobą powiązane.

Oświadczenie podpisane przez osoby upoważnione do reprezentowania organizacji w sprawach majątkowych należy przesłać pocztą tradycyjną na adres: Starostwo Powiatowe w Tomaszowie Mazowieckim, Wydział Kultury i Promocji Powiatu, ul. św. Antoniego 41, 97-200 Tomaszów Maz. lub skanem na adres e-mail: promocja@powiat-tomaszowski.pl

Stowarzyszenia i fundacje są zobowiązane w ciągu roku do bieżącego informowania Starosty Tomaszowskiego (organu nadzoru) o każdym przypadku wystąpienia w organizacji płatności w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10 000 euro, również w drodze więcej niż jednej operacji.